شیرازه دوزی

شیرازه دوزی فرش

همانطور که می دانید شیرازه فرش در چپ و راست فرش قرار دارد. هر فرشی پس از استفاده طولانی ممکن است دچار پوسیدگی شیرازه شود اما جای نگرانی نیست برای شیرازه دوزی عموما شیرازه فرسوده را از فرش جدا می‌کنند بعد شیرازه مشابه دیگری را به آن می‌دوزند. بد نیست بدانید شیرازه دوزی فرش نیازمند به تخصص و تجربه کافی است. چراکه اگر شیرازه دوزی اشتباه انجام شود باعث ایجاد ظاهری نازیبا می‌شود و ممکن است به فرش آسیب بزند.

شیرازه دوزی فرش همان بافت گرد لبه های فرش است که در کناره های طولی فرش بافته می شود تا مسئول وظایف حفاظتی فرش را در دست بگیرد. شیرازه دوزی فرش پس از اتمام کار بافت فرش توسط متخصصان رفوکار به جهت جلوگیری از ریزش بافت فرش و زیبایی بر روی فرش بافته می شود.

انواع شیرازه دوزی

برای شیرازه دوزی فرش به سه چیز اصلی نیاز است: اول سوزن، دوم نخ چرم دوزی و سوم خامه متناسب با رنگ فرشی که قرار است شیرازه بر آن بافته شود. پس از تهیه وسایل مورد نیاز بد نیست بدانید که این خدمت از ترمیم فرش به 5 صورت متصل، منفصل، متخاصم، متقاطع و چند ردیفه انجام می پذیرد که در ادامه آمده است.

شیرازه دوزی فرش به صورت متصل

همانطور که می دانید شیرازه از سه تا پنج تار هم رنگ تشکیل شده که در کناره به دور 2 تا 6 چله فرش تابیده می‌شود تا وظایفی همچون نظم بخشی به کناره‌های فرش، جلوگیری از بهم پاشیدگی تارهای کناره‌های عرضی و پوشاندن سرپودهای کنار فرش. در واقع نقش شیرازه در استحکام بخشی به چله ها شبیه گلیم‌بافی و زنجیره‌بافی در طول فرش است و سمت چپ و راست یک فرش را محکم می کند.
در روش متصل ابتدا چند رشته نخ پشمی هم‌رنگ با کناره فرش را جدا کرده و به هم می تابیم سپس سر نخ را به دور تارهای شیرازه گره می‌زنیم و بعد از اینکه رج را بافتیم پودکشی را انجام می‌دهیم و این نکته لازم است بیان شود که پودها باید از بین کلیّه تارهای یک رج عبور داده شوند. در طی دومین رج ابتدا شیرازه را می‌پیچیم و بافت را شروع می‌کنیم یکی از فواید شیرازه همان‌گونه که قبلأ گفته شد پوشاندن سر‌پودهای اضافی در هر رج است که در نتیجه کناره‌های فرش صاف و یکنواخت خواهد شد.

شیرازه‌ دوزی فرش به روش منفصل

روش منفصل، استحکام روش متصل را شاید نداشته باشد اما از کجی فرش جلوگیری می کند. شیرازه دوزی به روش منفصل در استان آذربایجان بسیار رایج است. شیرازه دوزی منفصل را بعد از پایان بافت فرش انجام می‌دهیم، اما بدین صورت که در هنگام بافت نیز سرپودها را بعد از هر رج بافت از دور تارهای شیرازه می‌گذارنیم و دوباره به داخل فرش بر می‌گردانیم تا رج بعدی کامل شود. در واقع در هر 5 سانی‌متر این کار را تکرار می‌کنیم تا خوب محکم شده و از کجی فرش جلوگیری شود. پس از تکمیل بافت فرش، درست قبل از بریدن فرش، سرپودها را که به تسمه پیچیده شده می‌بریم و فرش را از روی دار پایین می‌آوریم سپس متناسب با رنگ زمینه و رج شمار فرش خامه متناسب با آن را انتخاب می‌کنیم و با سوزن شیرازه‌ها را به فرش وصل می‌کنیم.